الگوریتم‌ها چگونه برای ما تصمیم می‌گیرند؟

بسم الله الرحمن الرحیم

الگوریتم‌ها چگونه برای ما تصمیم می‌گیرند؟

در روزگاری که زندگی ما بیش از هر زمان دیگری با فضای دیجیتال گره خورده، الگوریتم‌ها به‌طور نامحسوس، نقش پررنگی در شکل‌دادن به انتخاب‌هایمان ایفا می‌کنند. از محتوایی که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم، تا پیشنهاد فیلم‌ها، موسیقی‌ها، محصولات خرید اینترنتی و حتی مسیر حرکت در نقشه، اغلب این انتخاب‌ها توسط مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و مدل‌های داده، یعنی «الگوریتم‌ها» هدایت می‌شوند.

الگوریتم اساساً مجموعه‌ای از قوانین و محاسبات است که برای حل یک مسئله یا انجام یک وظیفه طراحی می‌شود. در پلتفرم‌های دیجیتال، این قوانین با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین دائماً اصلاح و شخصی‌سازی می‌شوند تا رفتار و ذائقه کاربر را پیش‌بینی کنند.

اما این پیش‌بینی‌ها فقط برای راحتی ما نیست. بسیاری از الگوریتم‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که زمان بیشتری ما را در پلتفرم نگه دارند یا تصمیمات خاصی را به سمت ما هدایت کنند؛ از جمله خرید محصول، باور به یک ایده یا حتی تغییر دیدگاه اجتماعی و سیاسی.

این فرآیند چند گام اساسی دارد:

جمع‌آوری داده‌ها: تحلیل رفتار، جست‌وجوها، توقف روی محتوا و ارتباطات کاربر.
مدل‌سازی و پیش‌بینی: استفاده از مدل‌های آماری و یادگیری ماشین برای پیش‌بینی علاقه‌مندی‌ها.
ارائه پیشنهاد هدفمند: نمایش محتوای خاص یا حذف محتوای مخالف بر اساس اهداف تجاری یا ایدئولوژیک.
شناخت سازوکار الگوریتم‌ها به ما کمک می‌کند تا مخاطب منفعل نباشیم و بتوانیم آگاهانه از آنها بهره ببریم، نه اینکه صرفاً به انتخاب‌هایی که سیستم به ما تحمیل می‌کند قانع شویم.

گردآورنده: واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران