رسانه و بحران اعتماد عمومی

رسانه و بحران اعتماد عمومی
بسم الله الرحمن الرحیم

اعتماد عمومی یکی از سرمایه‌های اصلی هر جامعه است؛ سرمایه‌ای که بر پایه صداقت، شفافیت و احساس امنیت شکل می‌گیرد. رسانه‌ها به عنوان واسطه اصلی انتقال اطلاعات، نقش کلیدی در حفظ یا تخریب این اعتماد ایفا می‌کنند. هرگاه رسانه‌ها به مأموریت اصلی خود که همان بیان حقیقت و خدمت به منافع جمعی است وفادار بمانند، اعتماد مردم تقویت می‌شود. اما هنگامی که خبرها دچار تحریف، بزرگ‌نمایی یا سانسور شوند، شکاف میان رسانه و جامعه افزایش یافته و بحران اعتماد شکل می‌گیرد.

عوامل ایجاد بحران اعتماد
انتشار اخبار نادرست یا ناقص: سرعت بالای انتشار بدون راستی‌آزمایی، زمینه‌ساز بی‌اعتمادی است.
جانبداری آشکار: حمایت رسانه از گروه یا جریان خاص، به جای انعکاس بی‌طرفانه واقعیت‌ها.
تمرکز بر هیجان‌سازی: استفاده از تیترها و محتواهای تحریک‌کننده برای جذب مخاطب، به جای دقت خبری.
پیامدهای بحران اعتماد
افزایش شایعات و اخبار جعلی: مردم به منابع غیررسمی متوسل می‌شوند.
کاهش مشارکت عمومی: بی‌اعتمادی باعث کاهش حضور اجتماعی و سیاسی مردم می‌شود.
تضعیف انسجام اجتماعی: شکاف بین اقشار جامعه عمیق‌تر می‌شود.
راهکارهای بازسازی اعتماد
شفافیت در فرآیند اطلاع‌رسانی: نمایش منابع و روش گردآوری خبر.
پاسخگویی رسانه‌ها: پذیرش مسئولیت در قبال اشتباهات و اصلاح فوری.
ترویج سواد رسانه‌ای: توانمندسازی مردم برای تشخیص واقعیت از تحریف.
اعتماد عمومی همانند شیشه‌ای شفاف است؛ شکستن آن آسان، اما ترمیمش دشوار و زمان‌بر است. رسانه‌ها اگر به این سرمایه اجتماعی بی‌توجه باشند، حتی با پیشرفته‌ترین فناوری‌ها هم نمی‌توانند دل مردم را دوباره به دست آورند.

گردآورنده: واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران