آداب گفت‌وگو و گوش دادن در کودکی

آداب گفت‌وگو و گوش دادن در کودکی
بسم الله الرحمن الرحیم

مهارت گفت‌وگو و گوش دادن، از ارکان اصلی برقراری ارتباط مؤثر در زندگی اجتماعی است. کودکانی که از سنین پایین با این مهارت‌ها آشنا شوند، در آینده توانایی بیشتری در برقراری روابط سالم و حل اختلافات خواهند داشت. آموزش این آداب نه‌تنها به رشد اجتماعی بچه‌ها کمک می‌کند، بلکه به ارتقای اعتمادبه‌نفس، صبر و تحمل آنان نیز می‌انجامد.

اهمیت یادگیری آداب گفت‌وگو از کودکی
تربیت احترام متقابل

وقتی کودک یاد می‌گیرد منتظر بماند تا دیگری صحبتش را تمام کند، مفهوم احترام به فرد مقابل را بهتر درک می‌کند.

تقویت مهارت همدلی

با گوش دادن فعال، کودک احساسات و دیدگاه‌های دیگران را بهتر می‌فهمد.

پایه‌گذاری روابط سالم اجتماعی

گفت‌وگو و گوش دادن صحیح، اساس دوستی‌ها و تعاملات سالم آینده خواهند بود.

اصول گفت‌وگوی مؤثر برای کودکان
نگاه به چهره مخاطب

تماس چشمی نشانه توجه و علاقه‌مندی به گفت‌وگو است.

استفاده از جملات کوتاه و روشن

کودک باید یاد بگیرد فکر خود را واضح و با کلمات مناسب بیان کند.

اجتناب از قطع کردن صحبت دیگران

این رفتار هم احترام‌آمیز است و هم باعث درک بهتر موضوع می‌شود.

بیان نظر شخصی با آرامش

حتی در مخالفت، گفت‌وگو باید همراه با احترام باشد.

شیوه‌های گوش دادن فعال
تمرکز کامل روی گوینده

کودک را به کنار گذاشتن کارهای دیگر هنگام شنیدن ترغیب کنید.

پرسیدن سؤال برای فهم بهتر

این کار نشان می‌دهد که او واقعاً علاقمند به درک موضوع است.

واکنش مثبت به حرف‌های دیگران

مثلاً لبخند زدن یا تأیید کلامی کوتاه مثل «بله» یا «درسته».

پیوند با آموزه‌های دینی و فرهنگی
در قرآن کریم و سخنان پیامبر اکرم ﷺ بر رعایت ادب در گفت و شنود و شنیدن سخن خوب تأکید شده است: «فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» (زمر/۱۸). آموزش این ارزش‌ها از کودکی، پایه‌گذار جامعه‌ای محترمانه و اخلاق‌محور خواهد بود.

گردآورنده: واحد تحقیق و پژوهش مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران