ابزار شفا و یا دوای هر درد از نظر اسلام در حلال نهفته است و خداوند درمان را در حرام خلق نکرده است و روح حاکم بر رفتارهای درمانی و شالوده حاکم بر این است که شفا در حرام نیست و تحت شرایط عادی و غیر اضطراری از درمان حرام استفاده نمیشود.
مواد غذایی اعم از سبزیها، میوهها، حبوبات و... خواص متعدد و دارویی دارند که هرکدام را برای درمان بیماریهای متعددی تجویز میشود.
برای حفظ سلامت و زیاد زیستن و عمر به خوشی گذراندن باید سعی کنید مسموم نشوید. وقتی غذایی به مقدار کم بخورید فواید آن عاید شما میشود، وقتی زیادتر از مقدار خوراکش بخورید، نه تنها سم میشود و تأثیر سوء دارد، بلکه تمام منافع خود را از دست میدهد.
چگونه خودمان را تغذیه کنیم؟
سرمایه انسان، عمر انسان است. اولین سرمایه انسان، طراوت جسمانی و سلامتی جسم است. این صنعت آفرینش جسم انسان است.
دستورات ائمه اطهار که باید برای مسائل شما روشنگری داشته باشد راه نزدیکتری را برای رسیدن به علاج دردهایی که به خاطرشان رنجهای زیادی را بر خودمان احساس میکنیم نشان بدهد. مثلا در رابطه با غذا خوردن مؤمن، خواکش باید مثل خوراک مریض باشد و کم بخورد.
مؤمن باید خوراکش نیازش باشد. میبینیم هیچ چیزی بهتر از کم خوراکی نیست یا هیچ درمانی بهتر از کمخوری نیست (بخور و بیاشام و اسراف نکن).
خوراکهای ساده برای سلامت بهتر از همه چیز بوده است. حتی آدمهایی که فقط نان دوغ میخورند هم سالم بودند و هم عمر زیادتر داشتند، هرزهخوری خودش بیماری میآورد، هروله خوری همه چیز خوردن است. آن هم با شتابخوردن، غذا را نجویدن و حالت بلعیدن شبیه مار که طعمه را میبلعد و دور خودش میچرخد که طعمه هضم شود. حداقل نبایستی غذا را از شمارش دندانها کمتر جوید.
خیال میکنیم وقتی غذا را نجویده قورت دادیم، دندانهای دیگری روی معده هست. متأسفانه بیشترین مشکلات از نجویدن غذا و با شتاب خوردن است که هیچ بهرهای ندارد. غذا نجویدن و بلعیدن، بلافاصله به رگها و سلولها منتقل که نمیشود، باعث سوءهاضمه میشود. ضمن اینکه بارها و بارها کنترل میشود، تا خرد شده و قابل جذب گردد.
مایه عیش آدمی شکم است. لذت چشیدن مزه غذا در جویدن است که غذا با بزاق دهان مخلوط میشود و توسط زبان چشیده میشود.
معده را سالم نگه داریم
متاسفانه داغ شکم بیشتر از داغ عزیز است با نفس شکم، خیلی از عظمتهایی که در ما باید به وجود بیاید ناقص میشود (صفات خوب از بین میرود). اگر معده سالم باشد تا آخر عمر سالم میمانید و شاداب میباشید. هر نیازی در انسان حکایت از وجود استعدادی در درون دارد. نیاز به غذا نشاندهنده وجود دستگاهی در وجود انسان است که گوارش را انجام داده و غذا را به موارد مورد نیاز بدن بدل میکند.
سیستم غذایی اگر بر اساس نظم با نظام هستی باشد مشکلی ایجاد نخواهد شد. هر فصلی غذای خودش را باید استفاده کرد. در دنیای قانونمندیها، آن هم قانونمندیهای مرتبط نمیتوانیم بدون اندازه بخوریم. نمیتوان در این معده همه چیز ریخت، قندش بالا میرود، اوره میگیرد که تو در نظام هستی، همراه هزار سنت هستی، مگر میتوان همین طور ریختوپاش کرد.
انسان از آن موقع که به صورت نطفه در صلب پدر است باید تغذیه نماید. جنین باید در رحم خوب تغذیه کند، نوزاد باید در موقع شیرخوارگی خوب تغذیه نماید ولی وقتی غذاخور شد باید خوب بخورد. در جوانی، میانسالی، پیری در تمام مراحل باید خوب تغذیه کند. تغذیهکردن با پرخوری فرق دارد، غذای ارزان و فراوان موجب تندرستی جامعه و تقلیل ورود دارو، و آرامش فکر و خیال مردم و جلوگیری از بیماریهای روانی است، نه عادتدادن مردم به قرص، آمپول و کپسول.
غذاهای مضر و خطرساز
روغن نباتی جامد و مایع، کره گیاهی و مارگارین، نوشابههایی که حاوی بنزوات سدیم هستند، سس مایونز، گوشت گاو مخصوصا منجمدی، سوسیس و کالباس، پیتزا، همبرگر، پفک، چیپس، ماکارونی، رشته، آدامس، لبنیات پاستوریزه، غذاهای فریزری، برنج سفید، قند و شکر، گوشت مرغ کارخانهای، تخم مرغ کارخانهای، موزهای کاربیتی، چای سیاه، تن ماهی، کنسروها، کمپوتها، نان فانتزی و نانهای بدون سبوس، سرکه صنعتی، آبلیموی صنعتی، رب کارخانهای، بستنی، شکلات، کاکائوها، بیسکویتها و اکثر اقلام غذایی کارخانهای به دلیلی افزودن مواد نگهدارنده، مواد رنگی و مضر که قابلیت سرطانزایی را به همراه دارند، در نتیجه سرمایه سرانه ماها حواله شود به غرب جهت داروهای وارداتی که در شأن شیعه نیست.
غذاهای مفید
روغن حیوانی، کره حیوانی، روغن دنبه، روغن زیتون، روغن کنجد، عسل، ارده، شیره، خرما، مویز آفتابی، گوشت گوسفند، گوشت شتر، مرغ محلی، ماهی، ماست و دوغ محلی، نان سبوسدار، نان جو، نان بلوط، میوهها و سبزیهای تازه، پیاز، لیمو ترش تازه، سرکه سیب، سرکه انگور خانگی، رب انار، انواع آشها، بادام، انجیر، فندق، پسته، کنجد، گردو، کشک و...
نکاتی که در مصرف غذاها باید رعایت شود
غذاها از نظر مقدار شیرینی، شوری، ترشی، تندی، چربی، سرد بودن زیاد و گرمبودن زیاد باید در حد اعتدال و نرمال باشند چونکه زیاد بودن مقدار موارد ذکر شده در غذا باعث بیماری میشوند همچنین خوردن غذاهایی که سازگاری با هم ندارند ماست و گوشت، ماست اسفناج و... مشکلساز هستند.
پختن غذاها به صورت آرامپز، بخارپز و کبابی بهتر میباشد. ظروف غذا؛ ظروف سفالین، سنگی، مسی، چدنی، روی، پیرکس و چینی مناسبتر میباشند در سبد غذایی خانوادهها وجود سرکه سیب، رب انار، روغن زیتون، لیمو ترش تازه و سبزیجات ضروری میباشد.
در موقع غذاخوردن
1- غذا خوردن را با نام خدا آغاز کنید.
2- نمک قبل از غذا و بعد از غذا با انگشت مزه مزه شود.
3- نشسته غذا خوردن، موقع غذاخوردن فقط به غذای خودتان نگاه کنید.
4- هنگام غذاخوردن صحبت نشود.
5- حداقل 32 تا 40 بار هر لقمه غذا جویده شود. خداوند دو مقوله از زندگی را جزء عمر حساب نمیکند یکی زمانی که روی سفره نشستیم و یکی در مسجد. با عجله غذا را نخورید و قورت ندهید.
6- سعی شود از یک نوع غذا بیشتر استفاده نگردد، کمی قبل از سیر شدن دست از غذا بردارید، همراه غذا هیچ نوشیدنی مصرف نشود، تعادل در مصرف غذاهای سرد و گرم رعایت شود.
7- عدم مصرف میوهجات همراه غذا به خصوص غذاهای گوشتی سبزیجات همراه غذا باشد بهتر است.
پایان غذا سپاس خداوند
امام صادق علیهالسلام درباره تربیت نفس میفرمایند:
1- مبادا چیزی بخوری که بدان اشتها نداری، چرا که حماقت و نادانی را به بار میآورد.
2- تا گرسنه نشدی چیزی مخور.
3- هر وقت خواستی چیزی بخوری با نام خدا شروع کن و از حلال بخور و به یاد آور حدیث پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم را که فرمود: هیچ گاه آدمی ظرفی را بدتر از شکمش پر نکرده است.
4- پس اگر به خوردن ناچار شد یک سوم شکم را برای اطعام، یک سوم برای آب و یک سوم را برای نفس قرار دهد.
یک غذای سالم را اگر افراد با خصلتهای خاص بخورند، انرژی غذا تبدیل میشود به خصلت همان فرد. باید سعی شود که غذای تو داروی تو و داروی تو غذای تو باشد. طب هر منطقه و دواجات آن باید متناسب با آب و هوای همان مرز و بوم و مزاج مردم آن منطقه باشد.
برگرفته از کتاب «غذا به جای دارو»/ حداد فروغی
گردآوری: مانی کرمانی