درمان با بسم الله الرحمن الرحیم(قسمت دوم وپایانی)

درمان با بسم الله الرحمن الرحیم
«قسمت دوم وپایانی»
در قسسمت فبل با بخشی از فضائل و خواص آیه ی بسم الله الرحمن الرحیم آشنا شدیم. حال به بررسی
بخش دیگری از خواص این آیه شریفه می پردازیم:
9)علت توبۀ بشر حافی
روزی امام کاظم علیه السلام از کنار خانه ای می گذشت. صدای ساز و آواز و نعره و عربدۀ ساکنان خانه حکایت از انجام معصیت خداوند درآن خانه داشت. کنیزی بر درگاه خانه ظاهر شد. امام از او پرسید: صاحب این خانه آزاد است یا بنده؟ کنیزک گفت: آزاد است. امام علیه السلام فرمود: راست گفتی اگر بنده بود بندگی می کرد و نسبت به خدا بی ادبی نمی کرد و این کارهای ناشایست راترک می کرد. کنیزک به داخل خانه بازگشت و در جواب به پرسش مولایش آنچه میان او و امام کاظم علیه السلام گذشته بود را نقل کرد. بشربا کلمات امام از خواب غفلت بیدار شده و پای برهنه از خانه بیرون دوید و پشت سر امام با پای برهنه دوان شد تا به امام
رسید ، به پای امام افتاد و صورت بر خاک نهاده وعرض کرد: من عبد هستم و به دست امام توبه کرد.(1) درباره علت توفیق بشر به توبه می گویند: روزی به حالت مستی و هوا پرستی در راهی می گذشت. ناگاه کاغذی بر روی زمین دید. آنرا برداشت و دید که " بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم" بر آن نوشته است. خواست رهایش کند که رسم جوانمردی به جای آورد، و کاغذ را از خاک پاک کرده و بوسید و بر دیده نهاد. به خاطر این عمل لطف خداوندی شامل حال او گردیده و به دست امام کاظم علیه السلام توبه کرد.(2)

10)حقّ قلم
در مکتب نورانی اهلبیت علیهم السلام رابطه های انسان با خدا، خود، خانواده، دوست، مردم، محیط زیست و ... بر اساس حقوقی متقابل بنا نهاده شده است. انسان ناگزیر از ادای حقوقی است که به گردن او نهاده شده است. اما جالب است بدانیم که برای قلم نیز حقّی تعیین شده است و آن در سخن پیشوایان معصوم علیه السلام است که می فرماید: " از حقوق قلم بر کسی که آن را برای نوشتن به دست می گیرد این است که با « بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم» آغاز کند".(3)

11)بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم و اسم اعظم
اسم اعظم اسمی است که تأثیر آن در برآورده شدن حاجت های مادّی ومعنوی بسیار زیاد است . اسم اعظم در دسترس همه افراد نیست و فقط عده ای از اولیای الهی آن را می دانند. البته سخن های فراوانی درباره اسم اعظم، کیفیت، تعداد و چگونگی تأثیر گذاری آن گفته شده است که باید آن را در کتاب های مفصّل جُست. دربارۀ جملۀ شریفۀ " بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم" در روایات دو تعبیر در ارتباط با اسم اعظم آمده است. در برخی روایات آنرا اسم اعظم دانسته اند مانند سخن امام صادق علیه السلام که می فرماید: "بسم الله الرحمن الرحیم بزرگترین یا با عظمت ترین نام خداوند است.(4)و در برخی از روایات آن را نزدیک به اسم اعظم بر شمرده اند و گفته اند: این نزدیکی به اندازه ای زیاد است که از نزدیکی سفیدی چشم به سیاهی آن بیشتر است. چنانکه امام رضاعلیه السلام فرموده است: "بسم الله الرحمن الرحیم به اسم اعظم نزدیکتر است از سیاهی چشم به سفیدی اش".(5)

12)آغاز غذا خوردن با بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم
در کودکی به ما آموخته اند هنگامی که بر سر سفره غذا می نشینیم و از خوردنیها و نوشیدنی ها استفاده می کنیم . ابتدا نام خدا را بر زبان جاری کنیم و سپس در پایان آن خدا را سپاس گوییم. این دستور برگرفته از آموزۀ پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم است که به علی علیه السلام فرمود: "ای علی! هر گاه غذا می خوری بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم بگو و وقتی غذا خوردن تمام شد بگو الحمدلله(6)جاری ساختن نام خدا بر زبان موجب جلب فرشتگان و دعای ایشان (بارَکَ اللهُ لَکُم فی طعامِکُم.« خداوند در غذایتان برای شما برکت نهد.» )می شود. هم چنین سبب دوری از شیطان و نا امیدی او از شرکت در غذا می شود.(7) البته شراکت شیطان فقط در غذا خوردن بدون نام و یاد خداوند نیست بلکه در هر کاری که رنگ و بوی الهی نداشته باشد حضور شیطان حتمی است. چنانکه امام صادق علیه السلام می فرماید: هر گاه یکی از شما وضو گیرد و نام خدا نگوید شیطان در آن شریک است و اگر غذا بخورد و آب بنوشد یا لباس بپوشد و هر کاری که باید نام خدا را بر آن جاری سازد، انجام دهد و چنین نکند شیطان در آن شریک است.1گفتن "بسم الله الرحمن الرحیم" در آغاز غذا خوردن بهره های فراوانی را به بار می آورد که بعضی از آنها اینچنین است.
1)خداوند از این نعمت سؤال نخواهد کرد.(8) امام علی علیه السلام فرموده است :"هر که نام خدا در هنگام غذا خوردن بر زبان آورد از نعمت آن غذا هیچگاه پرسیده نخواهد شد ".(9)
2)غذا به خورنده آن آسیبی نمی رساند . سخن امام علی (ع) در این باره چنین است :
"برای کسی که در ابتدای غذا " بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم" بگوید تضمین می کنم که آسیبی به او نرسد".(10)
نقل شده است هنگامی که امام علی علیه السلام این سخن را در جایی گفت فردی به نام ابن الکواء گفت : ای امیر المؤمنین من دیشب غذا خوردم و دستور شما رانیز انجام دادم اما غذا مرا اذیت کرده است. امام در پاسخ گفت: تو غذاهای گوناگون خورده ای و برای خوردن بعضی " بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم" گفته ای و برای برخی دیگر نگفته ای. از این پاسخ امام درمی یابیم که برای خوردن هر غذا و یا نوشیدن هر نوشیدنی باید " بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم" بگوییم.
3) این کار مایه بخشش گناهان است. آنگونه که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است:"هر گاه فردی با خانواده اش بر سفره غذایی حاضر شود و در ابتدای غذا « بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم» گفته و پایان آن شکر خدا گوید، سفره برچیده نمی شود مگر اینکه بخشیده خواهند شد "(11)
4) این کار موجب برکت در طعام است. در روایتی از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آمده است : "گروهی که بر سفره غذایی بنشینند و یکی از آنها بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم بگوید در غذایش برکت داده خواهد شد".(12)گفتن " بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم" در ابتدای غذا به اندازه ای اهمیت دارد که پیشوایان معصوم علیه السلام دستور داده اند در صورت فراموشی، هر گاه به یاد آمد نیز بسمله را بگویید شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید: اگر " بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم" را در ابتدای غذا فراموش کردم چه کنم" امام پاسخ دادند: (در این وقت ) "می گویی : به نام خداوند در اول و آخر سفره"(13)

13) بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم هنگام خواب
کسی که خود را بنده خدا می داند سعی می کند در تمامی امور زندگی و لحظه های مختلف، یاد خدا را سر لوحه کارهای خود قرار دهد. ذکرها و دعاهایی که برای ساعات، اوقات و حالات مختلف در شبانه روز وارد شده است برای تقویت انسان در یاد خدا و مراقبت در پندار، گفتار و رفتار است. یکی از ذکرهای سفارش شده هنگام خواب جمله " بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم" است که فوایدی نیز برای آن برشمرده اند پیامبر گرانقدر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: " هر گاه بنده ای هنگام خوابش " بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم" بگوید خداوند به فرشتگان می گوید: به تعداد نفس هایش تا صبح برایش حسنه بنویسید".(14)

پی نوشت ها :
(1): الکافی ، ج3، ص
(2)تنبیه الخواطر ونزهة النواظر ، ج1،ص321
(3):الدعوات، ص 52
(4): مستدرک الوسائل ، ج8، ص 4342
(5):بحار الأنوار ، ج90، ص 2231
(6)عیون أخبار الرضا(ع) ، ج1،ص92
(7)المحاسن، ج2،ص4313
(8)همان ، ص 4324
(9)المحاسن ، ج2،ص 4331
(10)الکافی ،ج 6 ، ص 2942
(11)دعائم الاسلام ، ج2،ص1183
(12)کتار من لا یحضره الفقیه ، ج3،ص3551
(13)مستدرک الوسائل ، ج16،ص2752
(14)المحاسن، ج2،ص4393

گردآورنده: واحد تحقیق و پژوهش موسسه فرهنگی قرآن و عترت اسوه تهران
منبع:قرآن درمانی روحی و جسمی به قلم : محسن آشتیانی ، سید محسن موسوی